อายุครรภ์คืออะไร? วิธีนับอายุครรภ์ที่ถูกต้อง พร้อมเช็กพัฒนาการทารกในแต่ละสัปดาห์

อายุครรภ์คืออะไร? สำคัญยังไงต่อคุณแม่ตั้งครรภ์

อายุครรภ์ คือ ระยะเวลาที่ใช้บอกว่าคุณแม่ตั้งครรภ์มาแล้วนานเท่าไร โดยนับตั้งแต่วันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้ายจนถึงวันปัจจุบัน อายุครรภ์ช่วยให้รู้ว่าตั้งครรภ์กี่สัปดาห์ ซึ่งเป็นข้อมูลพื้นฐานในการติดตามสุขภาพแม่และลูก เช่น การนัดฝากครรภ์หรือการตรวจพัฒนาการทารก โดยทั่วไปแล้ว ระยะเวลาการตั้งครรภ์ใช้เวลาประมาณ 40 สัปดาห์ การเข้าใจเรื่องระยะการตั้งครรภ์และนับอายุครรภ์ที่ถูกต้อง จะช่วยให้คุณแม่วางแผนการดูแลตัวเองในแต่ละช่วงได้เหมาะสมมากขึ้น

วิธีนับอายุครรภ์แบบแม่นยำ

การทราบช่วงของอายุครรภ์ มีความสำคัญต่อการวางแผนดูแลครรภ์อย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นของการตั้งครรภ์ที่อาการคนท้องระยะแรก 1-2 สัปดาห์ยังไม่ชัดเจน คุณแม่หลายคนอาจมีคำถามว่า “นับอายุครรภ์ยังไงถึงจะถูกต้อง ?” ปัจจุบันมีวิธีนับอายุครรภ์หลายแบบ ซึ่งควรเลือกให้เหมาะสมในแต่ละกรณี โดยเฉพาะระหว่าง การนับอายุครรภ์ ตั้งแต่ ปฏิสนธิ กับ การนับจากประจำเดือนครั้งสุดท้าย ซึ่งเป็นวิธีที่ใช้โดยทั่วไป

นับจากวันปฏิสนธิ VS นับจากประจำเดือนครั้งสุดท้าย

ในทางการแพทย์ การทราบอายุครรภ์อย่างถูกต้องมีความสำคัญต่อการวางแผนการดูแลครรภ์ โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้น ซึ่งมักมีคำถามว่า “ควรเริ่มนับอายุครรภ์จากวันใดจึงเหมาะสม” ปัจจุบันมี 2 วิธีหลัก ได้แก่ การนับอายุครรภ์จากประจําเดือนครั้งสุดท้าย ก่อนตั้งครรภ์ และการนับอายุครรภ์ ตั้งแต่ ปฏิสนธิ

การนับจากประจำเดือนครั้งสุดท้าย เป็นวิธีการนับอายุครรภ์ที่ใช้โดยทั่วไป เนื่องจากสามารถระบุวันเริ่มต้นได้ง่ายและสอดคล้องกับแนวทางการดูแลสุขภาพของระบบสาธารณสุข แต่เป็นวิธีที่คลาดเคลื่อนจากการปฏิสนธิจริงประมาณ 2 สัปดาห์ ในขณะเดียวกัน การนับจากวันที่ได้ปฏิสนธิเป็นวิธีที่แม่นยำกว่าในทางชีววิทยา  เหมาะสำหรับกรณีที่ระบุวันปฏิสนธิชัดเจน เช่น การตั้งครรภ์ด้วยเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์

หากคุณแม่ยังคงไม่แน่ใจว่านับอายุครรภ์ยังไง หรือต้องการเช็คอายุครรภ์อย่างแม่นยำมากขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจครรภ์ด้วยเครื่องอัลตราซาวด์ จะช่วยให้คํานวณการตั้งครรภ์ได้อย่างถูกต้อง และช่วยให้คุณแม่ได้เลือกแนวทางที่เหมาะสมเฉพาะบุคคล

ตารางนับอายุครรภ์คร่าวๆ สำหรับคุณแม่มือใหม่

การทราบช่วงของอายุครรภ์ถือเป็นข้อมูลพื้นฐานที่สำคัญ เพราะช่วยให้คุณแม่วางแผนการดูแลสุขภาพของคุณแม่และทารกในครรภ์ได้อย่างเหมาะสมตามระยะของการตั้งครรภ์ ตารางนี้แสดงความสัมพันธ์ระหว่างช่วงเดือนและสัปดาห์ของการตั้งครรภ์ ซึ่งใช้เป็นแนวทางในการเช็คอายุครรภ์ด้วยตัวเอง เพื่อประเมินว่าการตั้งครรภ์ในขณะนั้นอยู่ในช่วงใด

จากภาพประกอบ ตารางแบ่งออกเป็น 3 ไตรมาสตามช่วงเดือนและสัปดาห์ ดังนี้

• ไตรมาสที่ 1: เดือนที่ 1-3 (สัปดาห์ที่ 1-13)
• ไตรมาสที่ 2: เดือนที่ 4-6 (สัปดาห์ที่ 14-26)
• ไตรมาสที่ 3: เดือนที่ 7-9 (สัปดาห์ที่ 27-40)

คุณแม่สามารถใช้ตารางนับอายุครรภ์เพื่อประเมินว่าท้องกี่สัปดาห์ และอยู่ในช่วงใดของการตั้งครรภ์ ซึ่งช่วยให้คุณแม่สามารถนับอายุครรภ์ได้อย่างเข้าใจ และสอดคล้องกับแนวทางการนับอายุครรภ์ทางการแพทย์

วิธีตรวจสอบอายุครรภ์แบบออนไลน์และเครื่องมือช่วยคำนวณ

ในปัจจุบัน คุณแม่สามารถตรวจสอบอายุครรภ์ได้ด้วยตนเองผ่านเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันที่ออกแบบมาเพื่อช่วยเช็คอายุครรภ์และคํานวณวันคลอดได้อย่างสะดวก รวดเร็วและแม่นยำ เครื่องมือที่นิยมใช้ คือ  “Due Date Calculator” ซึ่งเป็นหนึ่งในวิธีนับอายุครรภ์ด้วยตัวเอง และสามารถใช้เป็นวิธีคำนวณวันคลอดได้เช่นกัน โดยเช็กอายุครรภ์เบื้องต้นได้จากข้อมูลพื้นฐาน เช่น วันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้ายหรือวันที่คาดว่ามีการปฏิสนธิ

ตัวอย่างเว็บไซต์สำหรับตรวจสอบอายุครรภ์ ได้แก่

• Flo Health Due Date Calculator:
  https://flo-health.translate.goog/tools/due-date-calculator?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=th&_x_tr_hl=th&_x_tr_pto=tc
• What to Expect Due Date Calculator:
  https://www-whattoexpect-com.translate.goog/due-date-calculator/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=th&_x_tr_hl=th&_x_tr_pto=tc 
• American Pregnancy Association – Pregnancy Calculator:
  https://americanpregnancy.org/resources/pregnancy-calculator/ 
• Calculator.net – Pregnancy Calculator:
  https://www.calculator.net/pregnancy-calculator.html 

ตัวอย่างแอปพลิเคชันสำหรับตรวจสอบอายุครรภ์ ได้แก่

• Pregnancy Calculator, Due Date – แอปพลิเคชันบน App Store:
  https://apps.apple.com/us/app/pregnancy-calculator-due-date/id1596723294
• Pregnancy Due Date Calculator – แอปพลิเคชันบน Google Play:
  https://play.google.com/store/apps/details?id=com.amikulich.pregnancycalculator 

ตัวอย่างวิธีใช้งานด้วยเครื่องมือ Due Date Calculator บนเว็บไซต์

1. เข้าสู่เว็บไซต์ที่ให้บริการเครื่องมือ Due Date Calculator
2. เลือกประเภทข้อมูลที่ใช้ในการคำนวณ เช่น วันที่แรกของประจำเดือนครั้งสุดท้าย หรือวันที่ทราบว่ามีการปฏิสนธิ
3. กรอกข้อมูลให้ครบถ้วน เช่น วันแรกของประจำเดือน, รอบเดือนโดยเฉลี่ย (ถ้ามี)
4. กดปุ่มคำนวณ (Calculate) ระบบจะทำการคํานวณการตั้งครรภ์ และแสดงผลว่าตั้งครรภ์มาแล้วกี่สัปดาห์ พร้อมทั้งคาดการณ์วันที่คลอด
5. บันทึกผลลัพธ์ หรือนำข้อมูลไปใช้ร่วมกับตารางนับอายุครรภ์ เพื่อใช้เป็นแนวทางวางแผนดูแลครรภ์ในแต่ละช่วงได้อย่างเหมาะสม

หมายเหตุ: การใช้เครื่องมือนับอายุครรภ์เหล่านี้ช่วยให้คุณแม่ตรวจสอบอายุครรภ์และคำนวณวันที่จะคลอดได้ด้วยตนเอง อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพเพื่อยืนยันข้อมูลและรับคำแนะนำที่เหมาะสม

คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับการนับอายุครรภ์

คุณแม่หลายคนมักมีคำถามเกี่ยวกับอายุครรภ์  โดยเฉพาะช่วงแรกของการตั้งครรภ์ ซึ่งอาจไม่แน่ใจว่าควรนับจากวันใด หรือควรทำอย่างไร คำถามต่อไปนี้เป็นตัวอย่างคำถามที่พบบ่อย: 

• ท้องเดือนไหนคลอดเดือนไหน
  หากทราบวันแรกของประจำเดือนครั้งสุดท้ายก่อนตั้งครรภ์ จะสามารถนับวันตั้งครรภ์เพื่อประมาณวันคลอดได้โดยใช้สูตรมาตรฐาน

• จำวันไม่ได้ จะนับอย่างไร?
  ใช้วิธีประเมินการนับอายุครรภ์จากผลอัลตราซาวด์ หรือข้อมูลสุขภาพอื่นประกอบ

• ประจำเดือนไม่มา ควรนับอายุครรภ์ยังไง
  ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินอายุครรภ์จากขนาดมดลูกหรือผลตรวจอื่น ๆ แทนการนับจากประจำเดือน

• ตั้งครรภ์กี่เดือนถึงรู้เพศ
  โดยทั่วไปจะทราบเพศทารกได้ตั้งแต่อายุครรภ์สัปดาห์ที่ 16 เป็นต้นไป

• อาการท้อง 3 วัน นับอายุการตั้งครรภ์ได้หรือไม่
  อาการคนท้อง 3 วันหลังปฏิสนธิ ยังไม่สามารถนับอายุครรภ์อย่างเป็นทางการได้

• การนับอายุครรภ์ตั้งแต่ปฏิสนธิ ทำได้หรือไม่
  การนับการตั้งครรภ์สามารถทำได้เมื่อทราบวันปฏิสนธิแน่นอน เhttps://mylittlehug.com/pregnancy/pregnancy-symptoms-day-3/ช่น การตั้งครรภ์จากเทคโนโลยีช่วยเจริญพันธุ์

เคล็ดลับดูแลตัวเองในแต่ละช่วงอายุครรภ์

การดูแลสุขภาพในระหว่างตั้งครรภ์ควรปรับให้เหมาะสมกับช่วงอายุครรภ์  เพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของร่างกายและทารกในครรภ์ คุณแม่ควรทราบว่าท้องกี่สัปดาห์ เพื่อวางแผนด้านโภชนาการ การพักผ่อน และการตรวจสุขภาพ รวมถึงควรเช็คอายุครรภ์อย่างสม่ำเสมอ เพื่อคุณแม่สามารถดูแลตัวเองได้อย่างถูกต้องตามแต่ละช่วงของระยะการตั้งครรภ์

ไตรมาสแรก (1–12 สัปดาห์)

ตั้งครรภ์ กี่สัปดาห์ ถึงเรียกว่าไตรมาสแรก ? คือช่วงที่อายุครรภ์อยู่ระหว่าง 1–12 สัปดาห์ โดยทั่วไปจะเป็นช่วงที่คุณแม่เริ่มมีอาการคนแพ้ท้อง เช่น คลื่นไส้ เบื่ออาหาร เหนื่อยง่าย หรืออ่อนเพลีย เป็นต้น ควรพักผ่อนให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงยาและสารกระตุ้นต่าง ๆ

ไตรมาสสอง (13–27 สัปดาห์)

ช่วงนี้เป็นช่วงที่อายุครรภ์อยู่ระหว่าง 13-27 สัปดาห์ คุณแม่จะเริ่มสังเกตเห็นว่าท้องโตขึ้น และสามารถตรวจอัลตราซาวด์ได้เพื่อทราบเพศทารก อาการแพ้ท้องมักลดลง ร่างกายปรับตัวได้ดีขึ้น ควรดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง เน้นโภชนาการ ออกกำลังกายเบา ๆ และติดตามพัฒนาการของทารกในครรภ์ให้เหมาะสมกับอายุครรภ์ในแต่ละสัปดาห์

ไตรมาสสาม (28 สัปดาห์–คลอด)

เมื่ออายุครรภ์เข้าสู่ช่วง 28 สัปดาห์ขึ้นไป ทารกจะเริ่มขยับตัวชัดเจนและบ่อยขึ้น ซึ่งสอดคล้องกับคำถามที่คุณแม่มักสงสัยกันว่า “ครรภ์กี่สัปดาห์เริ่มขยับตัว” คำตอบคือทารกเริ่มขยับตัวตั้งแต่ช่วงต้นของไตรมาสที่สาม 

คุณแม่ควรติดตามการดิ้นของทารกทุกวัน หากดิ้นน้อยลงหรือหยุดดิ้น ควรพบแพทย์ทันที นอกจากนี้ ควรสังเกตอาการผิดปกติ เช่น ปวดท้องถี่ขึ้นผิดปกติ มีมูกเลือดหรือน้ำคร่ำรั่ว ซึ่งอาจเป็นสัญญาณคลอดก่อนกำหนด และควรเตรียมความพร้อมด้านร่างกาย เอกสาร และอุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับการคลอดไว้ล่วงหน้า

อายุครรภ์กับการตรวจสุขภาพครรภ์

ควรเริ่มต้นฝากครรภ์เมื่อไหร่ดี ? คำแนะนำคือควรเริ่มทันทีเมื่อทราบว่าตั้งครรภ์หรือภายในช่วง 12 สัปดาห์แรก เพื่อให้แพทย์สามารถประเมินอายุครรภ์และวางแผนการดูแลได้ตั้งแต่ระยะแรกระหว่างการตรวจสุขภาพครรภ์ แพทย์จะใช้ข้อมูลจากอัลตราซาวด์อายุครรภ์เพื่อประเมินพัฒนาการของทารกในครรภ์ เช่น ขนาดตัว การเจริญเติบโต ตำแหน่งรก และระดับน้ำคร่ำ โดยเฉพาะในกรณีที่คุณแม่ไม่แน่ใจว่าท้องกี่สัปดาห์อายุครรภ์กับอัลตราซาวด์มีความสัมพันธ์กันโดยตรง เนื่องจากอัลตราซาวด์สามารถระบุอายุครรภ์ได้แม่นยำกว่าการนับจากประจำเดือนในบางกรณี โดยเฉพาะหากรอบเดือนของคุณแม่มาไม่สม่ำเสมอ

ความสัมพันธ์ระหว่างอายุครรภ์กับพัฒนาการของทารก

การทราบอายุครรภ์อย่างถูกต้อง มีผลต่อการติดตามพัฒนาการทารกในครรภ์ เนื่องจากพัฒนาการในแต่ละช่วงมีความแตกต่างกัน เช่น การเริ่มสร้างระบบอวัยวะภายใน ระบบประสาท หรือการเคลื่อนไหว อายุครรภ์กับการเจริญเติบโตของทารกจึงมีความสัมพันธ์กันโดยตรง เช่น ไตรมาสแรกเป็นช่วงที่อวัยวะสำคัญของทารกเริ่มก่อตัว ไตรมาสที่สองเน้นตอบสนอง และไตรมาสที่สามคือการเพิ่มขนาดและน้ำหนัก โดยสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในช่วงตั้งครรภ์แต่ละเดือน ดังนั้น การติดตามอายุครรภ์กับการพัฒนาของทารกควรอ้างอิงจากการนับอายุครรภ์ที่ถูกต้อง หากไม่แน่ใจ สามารถใช้วิธีอื่น เช่น วิธีเช็กอายุครรภ์จากหน้าท้องหรือผลอัลตราซาวด์ เพื่อประเมินความสอดคล้องของการเจริญเติบโต

อายุครรภ์กับการเลือกทานอาหารที่เหมาะสม

ไม่ว่าจะท้องกี่สัปดาห์ก็ตาม คุณแม่ควรเลือกอาหารให้เหมาะสมกับช่วงอายุครรภ์ เพราะความต้องการสารอาหารจะเปลี่ยนไปตามพัฒนาการของทารกและการเปลี่ยนแปลงของร่างกายคุณแม่ เช่น หากอยู่ในช่วงเริ่มตั้งครรภ์ ควรเน้นอาหารที่มีกรดโฟลิก โปรตีน และวิตามินบี เพื่อช่วยในการก่อตัวของอวัยวะสำคัญของทารก แต่หากเข้าสู่ช่วงกลางหรือปลายครรภ์ ควรเสริมแคลเซียม ธาตุเหล็ก และพลังงานแคลอรีให้เพียงพอในแต่ละวัน เพื่อรองรับการเจริญเติบโตของทารกและเตรียมร่างกายให้พร้อมสำหรับการคลอด